लोहरी हा सण का साजरा केला जातो, जाणून घ्या काही रंजक गोष्टी – इंटरेस्टिंग फॅक्ट्स, हिंदीमध्ये माहिती

प्रत्येक वर्षी लोहरी उत्तर भारतात 13 जानेवारी रोजी हा सण साजरा केला जातो. पंजाब, हरियाणा आणि हिमाचल मकर संक्रांतीच्या आधी संध्याकाळी लोहरी नवीन सुगीचा उत्सव म्हणून हा सण साजरा केला जातो.

लोहरी आणि मकर संक्रांत एकमेकांशी का संबंधित आहेत सांस्कृतिक उत्सव आणि धार्मिक उत्सवाची अप्रतिम पर्वणी आहे. लोहरी हे नवीन पीक कापणीचे आणि हिवाळ्याच्या समाप्तीचे प्रतीक मानले जाते.

या दिवसापासून हिवाळा कमी होऊ लागतो, हवामान तापमान वाढू लागते. लोहरीच्या दिवशी लोक नवीन कपडे घालतात. एकमेकांना शुभेच्छा आणि शुभेच्छा.

– जाहिरात –

लोहरी चा अर्थ

लोहरी पूर्वी तिला तिलोडी म्हणत. हा शब्द तीळ आणि गिट्टी ,गुळाचा गोळा) हे शब्दांपासून बनलेले आहे, जे कालांतराने बदलून लोहरी म्हणून ओळखले जाते.

मकर संक्रांतीचा दिवस तीळ-गूळ खाणे आणि वाटणे महत्वाचे आहे. पंजाब भारतातील अनेक भागात याला लोही किंवा लोई असेही म्हणतात.

लोहरी का साजरी केली जाते?

या सणाला पिके कीटक चावणे आणि पेरणीशी संबंधित आहे. शिखांसाठी लोहरीला विशेष महत्त्व आहे. उत्सवाच्या काही दिवस आधीपासून त्याची तयारी सुरू होते.

एका खास पद्धतीने हिवाळा हंगाम दिवसाच्या शेवटी हा सण साजरा करण्याची प्रथा आहे. पंजाबमध्ये हा सण नवीन वर्षाची सुरुवात म्हणून साजरा केला जातो.

मनोरंजक तथ्य

• लोहरी विशेषतः पंजाब आणि हरियाणामध्ये साजरी केली जाते. लोहरी हा शब्द पूजेत वापरल्या जाणार्‍या वस्तूंवरून आला आहे. यामध्ये एल (लाकूड,ओह ,गाय , वाळलेल्या डंपलिंग्ज,d ,रेवाडी,लोहरी‘ चिन्हे आहेत.
• वर्षाचे सर्व ऋतू शरद ऋतूतील, पावसाळा आणि वसंत ऋतूमध्ये अनेक प्रकारचे छोटे-मोठे सण साजरे केले जातात, त्यातील एक मुख्य सण म्हणजे लोहरी. लोहरी ला पौष हिवाळ्याचा शेवट म्हणजे K चा शेवटचा दिवस आणि माघ महिन्याची सुरुवात, म्हणजे सूर्य जेव्हा आपला मार्ग बदलतो तेव्हाच. असे मानले जाते की लोहरीची रात्र हिवाळ्यातील सर्वात थंड रात्र असते.
• लोहरीच्या संध्याकाळी लोक लाकूड जाळून आणि रेवडी, शेंगदाणे टाकून शेकोटीभोवती प्रदक्षिणा घालताना नाचतात आणि गातात. तजेला, मका दान अर्पण. ते अग्नीभोवती फिरतात आणि लोक आगीभोवती बसतात आणि आग शेकतात.
• लोहरी ज्या घरात नवीन लग्न झाले आहे किंवा मुलाचा जन्म झाला आहे त्या घरात हा उत्सव अधिक खास असतो. या घरांमध्ये लोहरी विशेष उत्साहात साजरी केली जाते. लोहरी या दिवशी बहिणी आणि मुलींना त्यांच्या माहेरच्या घरी बोलावले जाते.
• लोहरी हा सुगीचा सण म्हणूनही साजरा केला जातो. परंपरेनुसार जानेवारी हा ऊस, आणि गूळ यांसारख्या ऊस उत्पादनांचा काळ असतो गज्जक लोहरी उत्सवासाठी आवश्यक.
• त्यात लोहरीच्या दिवशी खास पदार्थ तयार केले जातात गज्जक, रेवाडी, भुईमूग, तीळ-गूळ च्या गोडाचा एक प्रकार, कॉर्न ब्रेड आणि मोहरीच्या हिरव्या भाज्या प्रमुख आहेत. या दिवशी नवविवाहित जोडपे स्वयंपाकघरात प्रथमच सर्वांसाठी अन्न शिजवतात. लोहरीच्या काही दिवस आधी लहान मुले लोहरीची गाणी गात असतात. लोहरी साठी लाकूड, काजू, रावडीस, शेंगदाणे गोळा करा करायला सुरुवात करा.
• भारतातील विविध राज्यांमध्ये मकर संक्रांतीच्या दिवशी किंवा त्याच्या आसपास अनेक सण साजरे केले जातात, जे मकर संक्रांतीचे दुसरे रूप आहे. जसे दक्षिण भारतात पोंगल, आसाम मध्ये बिहू आणि त्याचप्रमाणे पंजाबमध्ये लोहरी साजरी केली जाते.
• हा सण महत्त्वाचा असण्याचे आणखी एक कारण म्हणजे पंजाबी शेतकरी लोहरीनंतरचा दिवस आर्थिक नवीन वर्ष मानतात, जे शीख समुदायासाठीही खूप महत्त्वाचे आहे.
• किंबहुना लोहरीवर गायल्या जाणाऱ्या लोकगीतांचे कारण म्हणजे सूर्यदेवाचे आभार मानणे आणि येत्या वर्षभरात त्याच्या निरंतर संरक्षणाची इच्छा. नृत्य आणि गिधा याशिवाय, लोहरी पण पतंग उडवणे देखील खूप लोकप्रिय आहे.
• लोहरी अनेक ऐतिहासिक कथाही त्याच्याशी निगडित आहेत. पौराणिक विश्वास या अनुषंगाने सतीचा त्याग म्हणून हा सण साजरा केला जातो. पौराणिक कथेनुसार, ज्या दिवशी प्रजापती दक्षाच्या यज्ञात शिवाची पत्नी सती हिने अग्नीत उडी मारून आत्महत्या केली, त्याच दिवसाच्या स्मरणार्थ हा उत्सव साजरा केला जातो.
• आणखी एक समज अशी की मुघल काळात दुल्ला भाटी नावाचा दरोडेखोर होता. तो हिंदू मुली त्यांना गुलाम म्हणून विकण्यास विरोध केला. त्यांनी त्यांची सुटका करून हिंदू तरुणांशी त्यांचे लग्न लावून दिले. लोहरी या दिवशी गाण्यांच्या माध्यमातून त्यांच्या या उदात्त कार्याबद्दल त्यांचे आभार मानले जातात.
• असेही म्हटले आहे संत कबीर हा सण लोईच्या पत्नीच्या स्मरणार्थ साजरा केला जातो. सुंदरी आणि मुंद्री नावाच्या मुलींना राजापासून वाचवले होते, असेही मानले जाते दुल्ला भाटी त्याच्या नावाच्या दरोडेखोराने त्याचे काही चांगल्या मुलांशी लग्न लावून दिले होते.
• इराणमध्येही नवीन वर्षाचा सण याच पद्धतीने साजरा केला जातो. अग्नी देऊन मेवा अर्पण केला जातो. पंजाब, हरियाणा आणि दिल्लीत साजरी होणारी लोहरी आणि इराणची चाहर-शांबे सुरी हा नेमका एकच सण आहे. हा इराणी झोरोस्ट्रियन किंवा प्राचीन इराणचा सण मानला जातो.

हेही वाचा :-

जगातील विचित्र सण

हा जगातील सर्वात विचित्र सण आहे, ज्याबद्दल जाणून तुम्ही थक्क व्हाल