• Home
  • About Us
  • Contact Us
  • Privacy Policy
Wednesday, April 21, 2021
आम्ही कास्तकार Logo
No Result
View All Result
  • मुख्यपृष्ठ
  • कृषी सल्ला
  • हवामान अंदाज
  • पीक व्यवस्थापन
  • शेतीविषयक योजना
    • पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना
    • महात्मा फुले शेतकरी कर्जमाफी योजना
    • पंतप्रधान पीक विमा योजना
    • किसान क्रेडिट कार्ड
    • सौर कृषी पंप योजना
    • इतर योजना
  • कृषिपूरक
    • कुक्कुट पालन
    • मत्स्य व्यवसाय
    • शेळी पालन
    • इतर कृषिपूरक
    • कृषी प्रक्रिया
    • तंत्रज्ञान
  • शेती पिके
    • धान्य
    • भाजीपाला
    • नगदी पिके
    • फळे
    • फुले
  • इतर माहिती
    • बाजारभाव
    • यशोगाथा
    • शासन निर्णय
    • व्हिडिओ
    • संधी
    • Telegram Group
    • आमचे इतर प्रकल्प
      • हवामान अंदाज आणि बातम्या
      • हवामान अंदाज.इन
      • आम्ही कास्तकार.कॉम
  • मुख्यपृष्ठ
  • कृषी सल्ला
  • हवामान अंदाज
  • पीक व्यवस्थापन
  • शेतीविषयक योजना
    • पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना
    • महात्मा फुले शेतकरी कर्जमाफी योजना
    • पंतप्रधान पीक विमा योजना
    • किसान क्रेडिट कार्ड
    • सौर कृषी पंप योजना
    • इतर योजना
  • कृषिपूरक
    • कुक्कुट पालन
    • मत्स्य व्यवसाय
    • शेळी पालन
    • इतर कृषिपूरक
    • कृषी प्रक्रिया
    • तंत्रज्ञान
  • शेती पिके
    • धान्य
    • भाजीपाला
    • नगदी पिके
    • फळे
    • फुले
  • इतर माहिती
    • बाजारभाव
    • यशोगाथा
    • शासन निर्णय
    • व्हिडिओ
    • संधी
    • Telegram Group
    • आमचे इतर प्रकल्प
      • हवामान अंदाज आणि बातम्या
      • हवामान अंदाज.इन
      • आम्ही कास्तकार.कॉम
No Result
View All Result
आम्ही कास्तकार logo
No Result
View All Result

हवामान घटकांचा पिकावर होणारा परिणाम

Team आम्ही कास्तकार by Team आम्ही कास्तकार
16 March 2021
in कृषी सल्ला, नगदी पिके, बातम्या
2 min read
0


हवामान घटकांमध्ये प्रामुख्याने ऊन, वारा, पाऊस, तापमान, ढग, सापेक्ष आर्द्रता व जमिनीचे तापमान इ. घटकांचा समावेश होतो. त्यातील पाऊस व सूर्यप्रकाश या दोन घटकांचा पिकांच्या वाढीवर, उत्पादनावर होणारा परिणाम आणि हे घटक मोजण्याची उपकरणे आपण पाहू. 

पिकांच्या वाढीवर प्रामुख्याने हवामान घटकांचा  (अजैविक घटकांचा) तर कीड आणि रोग या जैविक घटकांचा; तसेच भूपृष्ठ रचना, जमीन व जमिनीचा प्रकार या पर्यावरणीय घटकांचा एकत्रित परिणाम होत असतो.हवामान घटकांमध्ये प्रामुख्याने ऊन, वारा, पाऊस, तापमान, ढग, सापेक्ष आर्द्रता व जमिनीचे तापमान इ. घटकांचा समावेश होतो. त्यातील पाऊस, सूर्यप्रकाश या दोन घटकांचा पिकांच्या वाढीवर, उत्पादनावर होणारा परिणाम आणि हे घटक मोजण्याची उपकरणे आपण पाहू. 

पाऊस 

  • पर्जन्यमान म्हणजेच पावसाच्या पाण्याचे प्रमाण आणि वितरण याचा परिणाम पिकावर होत असतो. पिकास उपलब्ध होणारे जमिनीतील पाणी (मृद बाष्पता) आणि वातावरणातील पाणी (सापेक्ष आर्द्रता) अवलंबून असते. याचे पिकावर चांगले वाईट परिणाम होत असता. उदा. जुलै व ऑगस्ट महिन्यात झालेल्या मुसळधार पाऊस, अतिवृष्टीमुळे किंवा संततधार पावसामुळे महाराष्ट्रामध्ये मृद बाष्प व वातावरणातील सापेक्ष आर्द्रता हे दोन्ही प्रमाणापेक्षा अधिक राहिले. परिणामी मुगाचे पीक सुमारे पन्नास ते सत्तर टक्के वाया गेले. सोयाबीन, कापूस या पिकाची शाकीय वाढ अधिक होऊन प्रजोत्पादन वाढीस विलंब झाला आहे. सोयाबीनच्या पिकाची शाकीय वाढ अधिक होऊन पर्णभार जास्त झाला. (शेतकऱ्यांच्या भाषेत -पीक नुसते माजले). मात्र, प्रजोत्पादक किंवा लैंगिक वाढ होण्यासाठी वातावरण अनुकूलता लाभली नाही. यामुळे शेंगा लागण्याचे प्रमाण कमी आढळत आहे. 
  • पावसाच्या असमान वितरणामुळे विदर्भात आणि मराठवाड्यात काही ठिकाणी सोयाबीन पीक पाण्याच्या ताणास बळी पडून पाने पिवळी पडली. तर सप्टेंबरमध्ये झालेल्या मुसळधार पाऊस किंवा अतिवृष्टीमुळेही पाने पिवळी पडण्याची विकृती सोयाबीनमध्ये दिसून आली. तर तर कापूस पिकात बोंडे लाल होणे अथवा बोंडे सड या विकृती मोठ्या प्रमाणात आढळून आल्या. 
  • पावसाचे मोजमाप करण्यासाठी पर्जन्यमापक उपयोगी ठरते. त्याचे साधे पर्जन्‍य मापक आणि स्वयंचलित पर्जन्यमापक असे दोन प्रकार आहेत.

सूर्यप्रकाश

  • सूर्यप्रकाश व त्यातील विविध प्रकारच्या तरंगलांबीच्या किरणांची तीव्रता यावर वनस्पतीच्या पानातील हरितद्रव्य निर्मिती अवलंबून असते.  अन्ननिर्मितीसाठी सूर्यप्रकाशाची प्रतही महत्त्वाची ठरते. उदा. वनस्पतीच्या पानावरील पर्णरंध्रे उघडणे किंवा बंद होणे, अन्नद्रव्यांचे वहन (ट्रान्सलोकेशन), अन्नद्रव्याचे शोषण आणि त्याचे रूपांतर वनस्पतीच्या अन्न निर्मितीमध्ये होणे (फोटोट्रोपीझम आणि फोटोमार्फोझेनेसीस)  इ. घटना सूर्यप्रकाशावर अवलंबून असतात. या सर्वांचा परिणाम अंतिमतः पीक उत्पादनावर होत असतो. 
  • सूर्यप्रकाशाची प्रत (लाइट क्वालिटी)- म्हणजेच वनस्पतीच्या वाढीसाठी उपयुक्त सूर्यप्रकाशाची तीव्रता/ विशिष्ट तरंगलांबीचे सूर्यकिरणे  (उदा. सूर्यप्रकाशातील तांबडा, नारंगी, पिवळा, हिरवा, निळा, जांभळा इ.वर्णपट) वनस्पतीच्या वाढीच्या विविध टप्प्यात विशिष्ट प्रमाणात लागतात. 
  • सूर्यकिरणांची प्रखरता किंवा तीव्रता (लाइट इन्टेन्सिटी) – म्हणजे वनस्पतीवर किती प्रमाणात सूर्यकिरणे पडतात. दिवस व रात्र यांचे तास (डे लेंथ) म्हणजेच दिवसभरात किती तास सूर्यप्रकाश पडतो, हेही महत्त्वाचे असते. 

संपर्क- डॉ. प्रल्हाद जायभाये, ७९८०६८४१८९
(कृषी हवामान शास्त्रज्ञ आणि प्राचार्य, कृषी तंत्र विद्यालय, जालना, अंतर्गत वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी)

News Item ID: 
820-news_story-1599998717-948
Mobile Device Headline: 
हवामान घटकांचा पिकावर होणारा परिणाम
Appearance Status Tags: 
Tajya News
Site Section Tags: 
कृषी सल्ला
simple rainguage and sunshine recorder simple rainguage and sunshine recorder
Mobile Body: 

हवामान घटकांमध्ये प्रामुख्याने ऊन, वारा, पाऊस, तापमान, ढग, सापेक्ष आर्द्रता व जमिनीचे तापमान इ. घटकांचा समावेश होतो. त्यातील पाऊस व सूर्यप्रकाश या दोन घटकांचा पिकांच्या वाढीवर, उत्पादनावर होणारा परिणाम आणि हे घटक मोजण्याची उपकरणे आपण पाहू. 

पिकांच्या वाढीवर प्रामुख्याने हवामान घटकांचा  (अजैविक घटकांचा) तर कीड आणि रोग या जैविक घटकांचा; तसेच भूपृष्ठ रचना, जमीन व जमिनीचा प्रकार या पर्यावरणीय घटकांचा एकत्रित परिणाम होत असतो.हवामान घटकांमध्ये प्रामुख्याने ऊन, वारा, पाऊस, तापमान, ढग, सापेक्ष आर्द्रता व जमिनीचे तापमान इ. घटकांचा समावेश होतो. त्यातील पाऊस, सूर्यप्रकाश या दोन घटकांचा पिकांच्या वाढीवर, उत्पादनावर होणारा परिणाम आणि हे घटक मोजण्याची उपकरणे आपण पाहू. 

पाऊस 

  • पर्जन्यमान म्हणजेच पावसाच्या पाण्याचे प्रमाण आणि वितरण याचा परिणाम पिकावर होत असतो. पिकास उपलब्ध होणारे जमिनीतील पाणी (मृद बाष्पता) आणि वातावरणातील पाणी (सापेक्ष आर्द्रता) अवलंबून असते. याचे पिकावर चांगले वाईट परिणाम होत असता. उदा. जुलै व ऑगस्ट महिन्यात झालेल्या मुसळधार पाऊस, अतिवृष्टीमुळे किंवा संततधार पावसामुळे महाराष्ट्रामध्ये मृद बाष्प व वातावरणातील सापेक्ष आर्द्रता हे दोन्ही प्रमाणापेक्षा अधिक राहिले. परिणामी मुगाचे पीक सुमारे पन्नास ते सत्तर टक्के वाया गेले. सोयाबीन, कापूस या पिकाची शाकीय वाढ अधिक होऊन प्रजोत्पादन वाढीस विलंब झाला आहे. सोयाबीनच्या पिकाची शाकीय वाढ अधिक होऊन पर्णभार जास्त झाला. (शेतकऱ्यांच्या भाषेत -पीक नुसते माजले). मात्र, प्रजोत्पादक किंवा लैंगिक वाढ होण्यासाठी वातावरण अनुकूलता लाभली नाही. यामुळे शेंगा लागण्याचे प्रमाण कमी आढळत आहे. 
  • पावसाच्या असमान वितरणामुळे विदर्भात आणि मराठवाड्यात काही ठिकाणी सोयाबीन पीक पाण्याच्या ताणास बळी पडून पाने पिवळी पडली. तर सप्टेंबरमध्ये झालेल्या मुसळधार पाऊस किंवा अतिवृष्टीमुळेही पाने पिवळी पडण्याची विकृती सोयाबीनमध्ये दिसून आली. तर तर कापूस पिकात बोंडे लाल होणे अथवा बोंडे सड या विकृती मोठ्या प्रमाणात आढळून आल्या. 
  • पावसाचे मोजमाप करण्यासाठी पर्जन्यमापक उपयोगी ठरते. त्याचे साधे पर्जन्‍य मापक आणि स्वयंचलित पर्जन्यमापक असे दोन प्रकार आहेत.

सूर्यप्रकाश

  • सूर्यप्रकाश व त्यातील विविध प्रकारच्या तरंगलांबीच्या किरणांची तीव्रता यावर वनस्पतीच्या पानातील हरितद्रव्य निर्मिती अवलंबून असते.  अन्ननिर्मितीसाठी सूर्यप्रकाशाची प्रतही महत्त्वाची ठरते. उदा. वनस्पतीच्या पानावरील पर्णरंध्रे उघडणे किंवा बंद होणे, अन्नद्रव्यांचे वहन (ट्रान्सलोकेशन), अन्नद्रव्याचे शोषण आणि त्याचे रूपांतर वनस्पतीच्या अन्न निर्मितीमध्ये होणे (फोटोट्रोपीझम आणि फोटोमार्फोझेनेसीस)  इ. घटना सूर्यप्रकाशावर अवलंबून असतात. या सर्वांचा परिणाम अंतिमतः पीक उत्पादनावर होत असतो. 
  • सूर्यप्रकाशाची प्रत (लाइट क्वालिटी)- म्हणजेच वनस्पतीच्या वाढीसाठी उपयुक्त सूर्यप्रकाशाची तीव्रता/ विशिष्ट तरंगलांबीचे सूर्यकिरणे  (उदा. सूर्यप्रकाशातील तांबडा, नारंगी, पिवळा, हिरवा, निळा, जांभळा इ.वर्णपट) वनस्पतीच्या वाढीच्या विविध टप्प्यात विशिष्ट प्रमाणात लागतात. 
  • सूर्यकिरणांची प्रखरता किंवा तीव्रता (लाइट इन्टेन्सिटी) – म्हणजे वनस्पतीवर किती प्रमाणात सूर्यकिरणे पडतात. दिवस व रात्र यांचे तास (डे लेंथ) म्हणजेच दिवसभरात किती तास सूर्यप्रकाश पडतो, हेही महत्त्वाचे असते. 

संपर्क- डॉ. प्रल्हाद जायभाये, ७९८०६८४१८९
(कृषी हवामान शास्त्रज्ञ आणि प्राचार्य, कृषी तंत्र विद्यालय, जालना, अंतर्गत वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी)

English Headline: 
agriculture news in marathi The effect of climatic factors on the crop
Author Type: 
External Author
 डॉ. प्रल्हाद जायभाये
हवामान ऊस पाऊस पर्यावरण environment अतिवृष्टी महाराष्ट्र maharashtra सोयाबीन कापूस विदर्भ vidarbha प्रल्हाद जायभाये कृषी विद्यापीठ agriculture university
Search Functional Tags: 
हवामान, ऊस, पाऊस, पर्यावरण, Environment, अतिवृष्टी, महाराष्ट्र, Maharashtra, सोयाबीन, कापूस, विदर्भ, Vidarbha, प्रल्हाद जायभाये, कृषी विद्यापीठ, Agriculture University
Twitter Publish: 
Meta Keyword: 
climate, crop, metrology, rain, rainguage, weather
Meta Description: 
The effect of climatic factors on the crop
​हवामान घटकांमध्ये प्रामुख्याने ऊन, वारा, पाऊस, तापमान, ढग, सापेक्ष आर्द्रता व जमिनीचे तापमान इ. घटकांचा समावेश होतो. त्यातील पाऊस व सूर्यप्रकाश या दोन घटकांचा पिकांच्या वाढीवर, उत्पादनावर होणारा परिणाम आणि हे घटक मोजण्याची उपकरणे आपण पाहू. 



Source link

READ ALSO

Ram Navami SMS Marathi : रामनवमीच्या हार्दिक शुभेच्छा 2021 | Status, Wishes, Quotes, Photos Download २१ एप्रिल २०२१

उन्हाळ्याच्या शेंगदाण्यांमधून अधिक कसे मिळवायचे?

Tags: Agriculture Marathi NewsAgriculture NewsAgriculture News MarathiFarming News MarathiFarming News Update MarathiMarathi Agri NewsMarathi Agri News Update

Related Posts

शुभेच्छा

Ram Navami SMS Marathi : रामनवमीच्या हार्दिक शुभेच्छा 2021 | Status, Wishes, Quotes, Photos Download २१ एप्रिल २०२१

21 April 2021
उन्हाळ्याच्या शेंगदाण्यांमधून अधिक कसे मिळवायचे?
बातम्या

उन्हाळ्याच्या शेंगदाण्यांमधून अधिक कसे मिळवायचे?

21 April 2021
Happy Ram Navami Wishes Images
शुभेच्छा

Ram Navami 2021 : राम नवमीच्या शुभेच्छा, WhatsApp Status, Wishes, GIF & Photos Download

21 April 2021
दिल्लीत टाळेबंदी होताच या गोष्टींच्या किंमती वाढल्या, सर्वसामान्यांना तणाव निर्माण झाला
बातम्या

दिल्लीत टाळेबंदी होताच या गोष्टींच्या किंमती वाढल्या, सर्वसामान्यांना तणाव निर्माण झाला

21 April 2021
पर्यावरणीय शुध्दीसाठी संभाव्य बायोमेडीएटरः ट्रायकोडर्माचे महत्त्व आणि वापर
बातम्या

पर्यावरणीय शुध्दीसाठी संभाव्य बायोमेडीएटरः ट्रायकोडर्माचे महत्त्व आणि वापर

20 April 2021
गहू कापणीनंतर शेतात देठ जाळल्यास बरेच नुकसान होईल, या कामांमध्ये त्यांचा वापर करा
बातम्या

गहू कापणीनंतर शेतात देठ जाळल्यास बरेच नुकसान होईल, या कामांमध्ये त्यांचा वापर करा

20 April 2021
Next Post

प्रत्यक्ष पाऊस कमी, आकडेवारीच मोठी !

नाशिक : अतिवृष्टीग्रस्त शेतकऱ्यांना भरपाईचा मार्ग मोकळा

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

No Result
View All Result
Currently Playing

LATEST NEWS UPDATES

Ram Navami SMS Marathi : रामनवमीच्या हार्दिक शुभेच्छा 2021 | Status, Wishes, Quotes, Photos Download २१ एप्रिल २०२१

21 April 2021
उन्हाळ्याच्या शेंगदाण्यांमधून अधिक कसे मिळवायचे?

उन्हाळ्याच्या शेंगदाण्यांमधून अधिक कसे मिळवायचे?

21 April 2021
Happy Ram Navami Wishes Images

Ram Navami 2021 : राम नवमीच्या शुभेच्छा, WhatsApp Status, Wishes, GIF & Photos Download

21 April 2021
दिल्लीत टाळेबंदी होताच या गोष्टींच्या किंमती वाढल्या, सर्वसामान्यांना तणाव निर्माण झाला

दिल्लीत टाळेबंदी होताच या गोष्टींच्या किंमती वाढल्या, सर्वसामान्यांना तणाव निर्माण झाला

21 April 2021
पर्यावरणीय शुध्दीसाठी संभाव्य बायोमेडीएटरः ट्रायकोडर्माचे महत्त्व आणि वापर

पर्यावरणीय शुध्दीसाठी संभाव्य बायोमेडीएटरः ट्रायकोडर्माचे महत्त्व आणि वापर

20 April 2021
गहू कापणीनंतर शेतात देठ जाळल्यास बरेच नुकसान होईल, या कामांमध्ये त्यांचा वापर करा

गहू कापणीनंतर शेतात देठ जाळल्यास बरेच नुकसान होईल, या कामांमध्ये त्यांचा वापर करा

20 April 2021
अरविंद केजरीवाल यांची पत्नी कोरोना संक्रमित, मुख्यमंत्र्यांनी स्वत: ला अलग केले

अरविंद केजरीवाल यांची पत्नी कोरोना संक्रमित, मुख्यमंत्र्यांनी स्वत: ला अलग केले

20 April 2021
कोरोना विषाणूची ही 5 लक्षणे धोकादायक आहेत, त्याकडे दुर्लक्ष करायला विसरू नका

कोरोना विषाणूची ही 5 लक्षणे धोकादायक आहेत, त्याकडे दुर्लक्ष करायला विसरू नका

20 April 2021
दिल्लीनंतर या राज्यात लॉकडाउननंतर कोरोना नियंत्रणात नाही

दिल्लीनंतर या राज्यात लॉकडाउननंतर कोरोना नियंत्रणात नाही

20 April 2021
राहुल गांधी, कोरोनाच्या पकडात, सर्व लोकांची ही मोठी विनंती

राहुल गांधी, कोरोनाच्या पकडात, सर्व लोकांची ही मोठी विनंती

20 April 2021
Amhi Kastkar – आम्ही कास्तकार

  • Home
  • About Us
  • Contact Us
  • Privacy Policy

© 2020 आम्ही कास्तकार - Managed by Pritam Sonone.

No Result
View All Result
  • मुख्यपृष्ठ
  • कृषी सल्ला
  • हवामान अंदाज
  • पीक व्यवस्थापन
  • शेतीविषयक योजना
    • पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना
    • महात्मा फुले शेतकरी कर्जमाफी योजना
    • पंतप्रधान पीक विमा योजना
    • किसान क्रेडिट कार्ड
    • सौर कृषी पंप योजना
    • इतर योजना
  • कृषिपूरक
    • कुक्कुट पालन
    • मत्स्य व्यवसाय
    • शेळी पालन
    • इतर कृषिपूरक
    • कृषी प्रक्रिया
    • तंत्रज्ञान
  • शेती पिके
    • धान्य
    • भाजीपाला
    • नगदी पिके
    • फळे
    • फुले
  • इतर माहिती
    • बाजारभाव
    • यशोगाथा
    • शासन निर्णय
    • व्हिडिओ
    • संधी
    • Telegram Group
    • आमचे इतर प्रकल्प
      • हवामान अंदाज आणि बातम्या
      • हवामान अंदाज.इन
      • आम्ही कास्तकार.कॉम

© 2020 आम्ही कास्तकार - Managed by Pritam Sonone.