Agri Business | ‘या’ पावसाळ्यात कमी गुंतवणुकीत करा ‘या’ पिकाची लागवड । वर्षानुवर्षे मिळवा लाखोंचे उत्पन्न !

Farming Business Ideas in Marathi :- शेतकऱ्यांसाठी नगदी पीक म्हणून इलायचीची लागवड केली जाते. इलायचीला बाजारात चांगली किंमत सुद्धा आहे आणि तसेच इलायचीची लागवड करून शेतकरी चांगला नफा मिळवू शकतात. भारतात प्रामुख्याने इलायचीची लागवड केली जाते. विशेष म्हणजे हे माऊथ फ्रेश करण्यासाठी तसेच घरच्या जेवणात मसाल्यांसोबत वापरले जाते.याशिवाय मिठाईमध्ये खमंग सुगंधासाठी याचा वापर केला जातो. त्याची योग्य पद्धतीने लागवड केल्यास चांगला नफा मिळू शकतो.

तर तर शेतकरी बांधवांनो, आज आम्ही कास्तकार च्या माध्यमातून आपण इलायची शेती कशी करावी? याबाबत सविस्तरपणे जाणून घेणार आहोत.

इलायची वनस्पती कशी असते :-

इलायचीचे रोपटं 1 ते 2 फूट उंची पर्यंत वाढते. या वनस्पतीचे देठ 1 ते 2 मीटर उंच असते. वेलचीच्या झाडाची पानांची लांबी 30 ते 60 सेंमी आणि रुंदी 5 ते 9 सें.मी.असते.

इलायची प्रकार / वाण :-

इलायचीचे दोन प्रकार असतात.एक हिरवी इलायची आणि दुसरी तपकिरी इलायची.भारतीय जेवणामध्ये तपकिरी इलायची मोठ्या प्रमाणात वापरली जाते. मसालेदार अन्न अधिक रुचकर बनवण्यासाठी आणि त्याची चव वाढवण्यासाठी याचा वापर केला जातो. दुसरीकडे,तोंडाच्या फ्रेशनेस साठी खाण्याच्या पानमध्ये लहान वेलची वापरली जाते. यासोबतच पान मसाल्यातही याचा वापर केला जातो. याचा उपयोग चहा बनवण्यासाठीही होतो. त्यामुळे बाजारात दोन्ही प्रकारच्या इलायचीची मागणी जोमात चालू आहे.

इलायचीचे औषधी महत्त्व :-

माऊथ फ्रेश करण्यासोबतच छोट्या हिरव्या वेलचीचा वापर अनेक आजार दूर करण्यात मदत करतो.वेलची ही औषधी गुणांची खाणच आहे.लहान इलायचीला संस्कृतमध्ये इला,तिक्षगंधा वगैरे आणि एलेटेरिआ कार्डामोमम असं म्हणतात.भारतात,त्याच्या बिया अतिथिसत्कार,माऊथ फ्रेश करण्यासाठी आणि पदार्थांची चव वाढवण्यासाठी वापरल्या जातात.तसेच हे पाचनवर्धक आणि रुचिवर्धक देखील आहेत.आयुर्वेदिक मान्यतेनुसार शीतल, तीक्ष्ण,तसेच माऊथ फ्रेश करणारी, पित्तकारक आणि वात, श्वास, खोकला, मूळव्याध, क्षय, प्रमेह, मुतखडा,खाज, मूत्रमार्ग आणि हृदयविकारात लाभदायक आहे. त्याच वेळी, मोठी इलायची देखील त्याचे पदार्थ म्हणून वापरली जाते. मोठी वेलची श्वसनाचे आजार दूर ठेवण्यासाठी उपयुक्त आहे.याशिवाय कॅन्सरचा धोकाही दूर ठेवतं. याच्या सेवनाने शरीरातील विषारी घटक बाहेर पडतात.तोंडात फोड किंवा जर आले तरी त्याचे सेवन फायदेशीर मानले जाते.

इलायचीचे जास्त सेवन केल्याने हे नुकसान होऊ शकते :-

लहान वेलचीचे जास्त सेवन केल्याने किडनी स्टोनची (मुतखडा) समस्या उद्भवू शकते.इलायची चुकीच्या पद्धतीने घेतल्यास त्वचेची ऍलर्जी,डाग, पुरळ यांसारख्या समस्या उद्भवू शकतात.जर तुम्हाला इलायचीची ऍलर्जी असेल तर तिचे सेवन करणे टाळा,अन्यथा तुम्हाला श्वास घेण्यास त्रास होण्यासारख्या समस्या देखील होऊ शकतात.जर तुम्हाला वर नमूद केलेल्या शारीरिक समस्यांमुळे त्रास होत असेल तर तुम्ही डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच याचे सेवन करावे.

इलायची लागवडीसाठी माती आणि हवामान कसं असावं :-

इलायची लागवडीसाठी लाल चिकणमाती माती चांगली मानली जाते.याशिवाय इतर प्रकारच्या जमिनीत खत आणि खतांचा वापर करून त्याची लागवड सहज करता येते. त्याच्या लागवडीसाठी,जमिनीचे pH मूल्य 5 ते 7.5 पर्यंत असावे.दुसरीकडे,उष्णकटिबंधीय हवामान वेलची लागवडीसाठी सर्वोत्तम मानले जाते. त्याच्या लागवडीसाठी 10° ते 35°C तापमानाची आवश्यकता असते.

इलायची ची लागवड कशी करावी ?

इलायची लागवड करण्यापूर्वी यासाठी शेत तयार करणे आवश्यक आहे. यासाठी सर्वप्रथम शेत नांगरून ते सपाट करावे. जर शेतात मेड नसेल तर मेड लावण्याचे काम नक्की करा.जेणेकरून पावसाळ्यात पावसाचे पाणी शेतातून बाहेर पडू नये. इलायचीचे रोपे लावण्यापूर्वी शेताची एकदा रोटाव्हेटरने नांगरणी करावी.

शेताच्या बांधावरही इलायची ची रोपे लावता येतात :-

शेतातील बांधा वर इलायचीची रोपे लावायची असतील तर त्यासाठी एक ते दोन फूट अंतरावर बांध तयार करावा. त्याचबरोबर खड्ड्यांमध्ये इलायचीची रोपे लावण्यासाठी 2 ते 3 फूट अंतर ठेवून रोपांची लागवड करावी. खोदलेल्या खड्ड्यात शेण व खत चांगल्या प्रमाणात मिसळावे.जर तुमच्या शेतात नारळाची झाडे असतील तर खूपचं चांगलं होईल. तुम्ही नारळ आणि सुपारीच्या बागांमध्ये इलायचीची लागवड केली तर ती तुम्हाला खुप फायदेशीर ठरेलं. जिथे तुम्ही इलायची लावणार आहात तिथे सूर्याची किरणे थेट झाडावर पडणार नाहीत याची काळजी घ्या…

नर्सरीमध्ये इलायचीचे रोपे कशी तयार करावी :-

शेतात इलायचीचे रोपे लावण्यापूर्वी ती रोपवाटिकेत तयार केली जाते. यासाठी रोपवाटिकेत इलायचीच्या बियांची पेरणी 10 सेमी अंतरावर करावी. यासाठी एक हेक्टरमध्ये रोपवाटिका तयार करण्यासाठी एक किलो इलायची बियाणे पुरेसे आहे. जेव्हा इलायचीच्या बिया उगवायला लागतात, तेव्हा तुम्ही अंकुरांना कोरड्या गवताने झाकून ठेवावे.

शेतात इलायचीची लागवड करण्यासाठी योग्य वेळ :-

इलायची रोपांची उंची एक फूट नसेल तेव्हा शेतात लावावी. पावसाळ्याच्या दिवसात शेतात इलायचीचे रोपे लावावीत. तसेच, भारतात जुलै महिन्यात शेतात लागवड करता येते, कारण यावेळी पाऊस पडत असल्याने सिंचनाची गरज कमी असते. लक्षात ठेवा की, इलायची रोप नेहमी सावलीत लावावी. खूप सूर्यप्रकाश आणि उष्णतेमुळे त्याची वाढ कमी होते. वेलची रोपे खड्डे किंवा वाफ्यावर लावताना प्रत्येक रोपट्या मध्ये किमान ६० सें.मी. अंतर ठेवावं.

इलायची लागवडीमध्ये सिंचन व्यवस्था :-

पावसाळ्यात शेतात रोप लावले जात असेल तर त्यामध्ये कमी पाणी द्यावे लागते.पावसाचे प्रमाण कमी असल्यास वेलची लागवडीनंतर लगेचच पहिले पाणी द्यावे. यानंतर आवश्यकतेनुसार पाणी द्यावे. त्याचबरोबर उन्हाळी हंगामात पुरेशा प्रमाणात सिंचनाची व्यवस्था करावी. सिंचन करताना, शेतात आवश्यकतेपेक्षा जास्त पाणी भरत नाही हे लक्षात ठेवा, त्यामुळे शेतातील पाण्याचा निचरा होण्यासाठी योग्य व्यवस्था करा.दुसरीकडे, शेतात आवश्यक ओलावा टिकवून ठेवण्यासाठी 10 ते 15 दिवसांनी पाणी देणे सुरू ठेवावे.

इलायची लागवडीमध्ये कोणतं खत वापरावं आणि खतांचा वापर कसा करावा :-

इलायचीची रोपे शेतात लावण्यापूर्वी प्रत्येक झाडाला 10 किलो जुने शेणखत आणि एक किलो गांडूळ खत खड्ड्यात किंवा वाफ्यावर द्यावे.याशिवाय त्या झाडांना दोन ते तीन वर्षे निंबोळी आणि कोंबडी खत द्यावे. कारण त्यामुळे झाडाचा विकास चांगला होतो.

इलायचीच्या शेतीसाठी तण नियंत्रणासाठी हे उपाय करा :-

इतर पिकांप्रमाणेच इलायची लागवड करताना शेतात तणांची वाढ होते.ते वेळोवेळी काढून टाकले पाहिजे. तसेच वेळोवेळी शेतात तण काढल्यानंतर आणि कुदळ काढल्यानंतर ते पूर्णपणे काढून टाकावे.खुरपणी व नांगरणी केल्याने शेतात ओलावा राहतो आणि त्यामुळे इलायचीचे झाडे लवकर वाढतात.

इलायची शेती कीड व रोग आणि नियंत्रणाचे उपाय :-

तसे पाहता इलायची पिकावर कीड व रोगांचा प्रादुर्भाव फार कमी आहे. परंतु काही वेळा त्यात गुठळ्या आणि बुरशीजन्य रोगाची लक्षणे दिसतात.या रोगात झाडाची पाने कुजून मरायला लागतात. या रोगाच्या नियंत्रणासाठी रोपवाटिकेत पेरणीपूर्वी वेलचीच्या बियांवर ट्राईकोडर्मा या औषधाची प्रक्रिया करावी. कोणत्याही झाडामध्ये रोग दिसल्यास तो ताबडतोब शेतातून काढून टाकावा जेणेकरून रोग इतर झाडांमध्ये पसरू नये.

इलायचीच्या शेतीमध्ये पांढऱ्या माशी रोगाचा प्रादुर्भाव आणि त्याचे नियंत्रण :-

इलायचीच्या शेती मध्येही पांढऱ्या माशी रोगाचा प्रादुर्भाव दिसून येत आहे.या रोगामुळे वेलची रोपाची वाढ थांबते.पांढरी माशी वेलचीच्या पानांवर जास्त हल्ला करते आणि पानांचा रस शोषून झाडाचा नाश करते. पांढऱ्या माशी रोगाच्या प्रतिबंधासाठी,आपण कॉस्टिक सोडा आणि कडुलिंबाचे पाणी चांगले मिसळून झाडांच्या पानांवर फवारणी करावी.

इलायची काढणी कधी करावी :-

इलायचीच्या रोपांपासून बियांची काढणी बिया पूर्णपणे पिकण्याआधी थोडीशी करावी.जास्त झाल्यावर वेलचीचा दर्जा खराब होतो. बियाणे काढणीनंतर ते पूर्णपणे स्वच्छ करावे. यानंतर,बियाणे चांगले कोरडे करा जेणेकरून जास्त ओलावा असेल तर ते काढून टाकता येईल.बिया पूर्णपणे सुकून तयार झाल्यावर ते बाजारात किंवा मार्केटमध्ये विक्रीसाठी घेऊन जाऊ शकता.

इलायचीचे उत्पन्न किती मिळते :-

प्रगत तंत्रज्ञान आणि योग्य मशागतीने वेलची पूर्णपणे वाळवल्यानंतर हेक्टरी 135 ते 150 किलो वेलचीचे उत्पादन किंवा उत्पादन मिळू शकते.

इलायचीची किंमत / इलायचीचा भाव :-

साधारणपणे, इलायचीची किंमत बाजारात 1100 ते 2000 हजार रुपये प्रतिकिलो असते. बाजाराच्या मागणीनुसार त्याच्या किमतीत चढ-उतार होत असतात. जर तुम्ही वेलची लागवड केली तर तुम्हाला वेलची लागवडीतून एकवेळ 2 ते 3 लाखांचा नफा सहज मिळू शकतो.