सोयाबीनच्या टॉप 10 व्हेरायटी, मिळेल बंपर उत्पादन – Top 10 Soybean Variety For Bumper Yeild

By Editor Last updated Jun 9, 2022

4.7/5 - (4 votes)

जाणून घ्या, सोयाबीनच्या वाणांची वैशिष्ट्ये आणि फायदे

भारतात खरीप पिकाखाली सोयाबीन येते. भारतात सोयाबीनची सर्वाधिक लागवड मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, राजस्थानमध्ये केली जाते. सोयाबीन उत्पादनात मध्य प्रदेशचा वाटा ४५ टक्के आहे. तर सोयाबीन उत्पादनात महाराष्ट्राचा वाटा ४० टक्के आहे. स्पष्ट करा की भारतात 12 दशलक्ष टन सोयाबीनचे उत्पादन होते. आज आम्‍ही तुम्‍हाला ट्रॅक्‍टर जंक्‍शनद्वारे सोयाबीनच्‍या 10 सुधारित वाणांची माहिती देत आहोत.

1. MACS 1407 सोयाबीनची विविधता

MACS 1407 नावाची सोयाबीनची ही नवीन विकसित केलेली जात आसाम, पश्चिम बंगाल, झारखंड, छत्तीसगड आणि ईशान्येकडील राज्यांमध्ये लागवडीसाठी योग्य आहे आणि त्याचे बियाणे 2022 च्या खरीप हंगामात पेरणीसाठी शेतकऱ्यांना उपलब्ध करून दिले जाईल. या जातीचे प्रति हेक्‍टरी ३९ क्विंटल उत्पादन मिळते आणि ती गर्डल बीटल, लीफ मायनर, लीफ रोलर, स्टेम फ्लाय, ऍफिड्स, पांढरी माशी आणि डिफोलिएटर यांसारख्या प्रमुख कीटकांना प्रतिरोधक आहे. त्याची जाड स्टेम जमिनीच्या वरती (7 सें.मी.) शेंगा घालण्यास प्रतिरोधक आणि पॉड विखुरण्यामुळे ते यांत्रिक कापणीसाठी देखील योग्य बनते. ही जात ईशान्य भारतातील पर्जन्यमान परिस्थितीसाठी योग्य आहे. सोयाबीनचा हा वाण 20 जून ते 5 जुलै या कालावधीत पेरणीसाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. यामुळे इतर जातींपेक्षा मान्सूनच्या अस्पष्टतेला अधिक प्रतिरोधक बनते. या जातीला पेरणीच्या तारखेपासून पक्व होण्यासाठी 104 दिवस लागतात. त्यात पांढरी फुले, पिवळ्या बिया आणि काळी हिलम असते. याच्या बियांमध्ये 19.81 टक्के तेल, 41 टक्के प्रथिने असतात.

2. JS 2034 सोयाबीनची विविधता

या जातीच्या पेरणीसाठी 15 जून ते 30 जून हा योग्य कालावधी आहे. सोयाबीनच्या या जातीमध्ये धान्याचा रंग पिवळा, फुलांचा रंग पांढरा आणि शेंगा सपाट असतात. कमी पाऊस असतानाही ही जात चांगले उत्पादन देते. सोयाबीन जेएस 2034 वाण सुमारे एक हेक्टरमध्ये 24-25 क्विंटलपर्यंत उत्पादन देते. पीक 80-85 दिवसात काढले जाते. या जातीच्या पेरणीसाठी एकरी 30-35 किलो बियाणे पुरेसे आहे.

3. फुले संगम/KDS 726 सोयाबीनची विविधता

फुले संगम KDS 726 ही जात महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ महाराष्ट्राने 2016 मध्ये शिफारस केलेली सोयाबीनची जात आहे. त्याची वनस्पती इतर वनस्पतींपेक्षा मोठी आणि मजबूत आहे. 3 धान्यांचा एक शेंगा असतो, त्याला 350 शेंगा लागतात. त्याचे दाणे जाड आहे, त्यामुळे उत्पादनात दुहेरी फायदा होईल. या जातीची लागवड प्रामुख्याने महाराष्ट्र आणि दक्षिण भारतात केली जाते. या जातीची तांबरा रोगास कमी संवेदनाक्षम म्हणून शिफारस केली जाते, तसेच पानावरील डाग आणि खवलेला तुलनेने प्रतिरोधक असते. या जातीची महाराष्ट्र, कर्नाटक, तामिळनाडू, तेलंगणा आणि आंध्र प्रदेश या पाच राज्यांमध्ये लागवडीसाठी शिफारस केली जाते. ही जात पाने खाणाऱ्या अळ्यांना काही प्रमाणात सहनशील आहे, परंतु तांबरा हा रोगास माफक प्रमाणात प्रतिरोधक आहे. सोयाबीनच्या या जातीचा परिपक्वता कालावधी 100 ते 105 दिवसांचा असतो. या जातीचे उत्पादन 35-45 क्विंटल प्रति हेक्टर आहे आणि फुले संगम KDS 726 च्या उच्च तंत्रज्ञानाच्या लागवडीवर हेक्टरी 40 क्विंटल उत्पादन दिसून आले आहे. या जातीच्या तेलाचे प्रमाण १८.४२ टक्के आहे.

4. BS 6124 सोयाबीनची विविधता

या जातीच्या सोयाबीनची पेरणीसाठी योग्य वेळ १५ जून ते ३० जून आहे. या जातीच्या पेरणीसाठी प्रति एकर 35-40 किलो बियाणे पुरेसे आहे. त्याच्या उत्पादनाबाबत बोलायचे झाले तर, या जातीपासून एक हेक्टरमध्ये सुमारे २०-२५ क्विंटल उत्पादन मिळू शकते. या जातीमुळे सोयाबीनचे पीक ९० ते ९५ दिवसांत तयार होते. या जातीमध्ये फुलांचा रंग जांभळा आणि पाने लांब असतात.

5. प्रताप सोया-45 (RKS-45) सोयाबीनची विविधता

ही जात 30 ते 35 क्विंटल प्रति हेक्‍टरी उत्पादन देते. या जातीच्या सोयाबीनमध्ये तेलाचे प्रमाण २१ टक्के आणि प्रथिनांचे प्रमाण ४० ते ४१ टक्के आहे. सोयाबीनची ही जात चांगली वाढते. त्याची फुले पांढरी असतात. याच्या बिया पिवळ्या रंगाच्या आणि तपकिरी रंगाच्या असतात. राजस्थानसाठी या जातीची शिफारस केली जाते. ही जात ९०-९८ दिवसांत परिपक्व होते. ही जात काही प्रमाणात पाणीटंचाई सहन करू शकते. दुसरीकडे, बागायती भागात खतांना चांगला प्रतिसाद देते. हा हप्ता यलो मोझॅक व्हायरसला काहीसा प्रतिरोधक आहे.

6. JS 2069 सोयाबीनची विविधता

सोयाबीनच्या JS 2069 जातीच्या पेरणीसाठी योग्य वेळ १५ जून ते २२ जून आहे. या जातीसह सोयाबीन पेरणीसाठी एकरी ४० किलो बियाणे लागते. या जातीपासून एक हेक्टरमध्ये सुमारे २२ ते २६ क्विंटल उत्पादन मिळू शकते. या जातीमुळे सोयाबीनचे पीक ८५ ते ८६ दिवसांत तयार होते.

7. JS 9560 सोयाबीनची विविधता

या जातीच्या सोयाबीनच्या पेरणीसाठी 17 जून ते 25 जून हा योग्य कालावधी आहे. पेरणीसाठी एका एकरात 40 किलो बियाणे लागते. या जातीपासून एक हेक्टरमध्ये सुमारे २५-२८ क्विंटल उत्पादन मिळू शकते. या जातीचे धान्य पिवळ्या रंगाचे असते, मजबूत दाणे असतात. त्याची फुले जांभळ्या रंगाची असतात. या जातीमुळे सोयाबीनचे पीक 80-85 दिवसांत काढणीसाठी तयार होते.

8. JS 2029 सोयाबीनची विविधता

सोयाबीनच्या JS 2029 जातीच्या पेरणीसाठी 15 जून ते 30 जून हा योग्य कालावधी आहे. या जातीच्या पेरणीसाठी एकरी ४० किलो बियाणे लागते. सोयाबीन जेएस 2029 वाण सुमारे एक हेक्टरमध्ये 25-26 क्विंटलपर्यंत उत्पादन देते. या जातीसह सोयाबीन पेरल्यानंतर ९० दिवसांत पीक तयार होते. या जातीमध्ये, पाने टोकदार अंडाकृती आणि गडद हिरव्या असतात. फांद्या तीन ते चार, जांभळी फुले येतात, पिवळा रंग असतो, झाडाची उंची 100 सें.मी.

9. MAUS 81 (शक्ती) सोयाबीनची विविधता

सोयाबीनची ही जात ९३-९७ दिवसांत पक्व होण्यास तयार होते. या जातीपासून हेक्टरी 33 ते 35 क्विंटल उत्पादन मिळू शकते. या जातीच्या तेलाचे प्रमाण 20.53 टक्के आणि प्रथिनांचे प्रमाण 41.50 टक्के आहे. या जातीची पाने गडद हिरव्या रंगाची असतात. फुलांचा रंग जांभळा आणि बिया पिवळ्या आयताकृती असतात. ही जात मध्यवर्ती क्षेत्रासाठी योग्य असल्याचे आढळून आले आहे.

10. प्रताप सोया-1 (RAUS 5) सोयाबीनची विविधता

सोयाबीनची ही जात ९० ते १०४ दिवसांत परिपक्व होते. या जातीपासून हेक्टरी सुमारे ३० ते ३५ क्विंटल उत्पादन मिळू शकते. या जातीच्या तेलाचे प्रमाण 20 टक्के आहे. यामध्ये 40.7% प्रथिने असतात. या जातीच्या सोयाबीनची फुले जांभळ्या रंगाची असतात. बिया पिवळ्या असताना. ही जात गर्डल बीटल, स्टेम फ्लाय आणि डिफोलिएटरला माफक प्रमाणात प्रतिरोधक आहे. ही जात ईशान्येकडील प्रदेशासाठी चांगली असल्याचे सांगितले जाते.

soyabin vaan top ten soybean varieties